Ben je klaar met schrijven en toe aan het ontwerp van je boek en wil je zo efficiënt mogelijk werken? Lees dan eerst deze tips vanuit de ontwerpstudio.

1. De redactie van je boek

Ga op zoek naar een redacteur, of ga van tevoren na of je ontwerper ook meteen tekstcorrecties en/of redactie doet. Het is erg praktisch en tijdbesparend als tijdens de opmaak meteen de laatste foutjes worden gecorrigeerd. Niet elke ontwerper wil doet of kan dit, dus het is de moeite waard om het van tevoren even goed uit te zoeken.

Misschien ben je ervan overtuigd dat je foutloos schrijft. Maar toch, vooral als je al uren aan je boek aan het schrijven bent, zie je het na een tijdje soms gewoon niet meer. Je wijzigt bijvoorbeeld een zin tijdens het schrijven en merkt niet dat er een woordje is blijven staan wat weg had gemoeten.

Er zijn ontwerpbureaus die absoluut nooit aan de teksten van hun klanten komen. Het is daarom goed om dit na te vragen voordat je je teksten aanlevert, want in dat geval heb je ook een redacteur nodig om je tekst te controleren.

 
Laat je je boek door mij ontwerpen? Dan zit de redactie van je boek daarbij inbegrepen. Kijk even naar mijn portfolio of neem contact met me op. Dan bespreken we samen wat je nodig hebt en wat ik voor je kan doen.

Wil je het vrijblijvend uitproberen? Kies dan voor proefredactie.

2. Het ontwerp en de opmaak van je boek

Om alles gestroomlijnd te laten verlopen is het fijn als je alles zo volledig mogelijk aanlevert. Daarom hieronder een aantal tips.

Je hoeft de tekst in Word niet op te maken

Lever de tekst het liefst in Word aan, met zo weinig mogelijk opmaak. Misschien denk je dat het fijn is als je alvast zo veel mogelijk opmaakt. Zo veel mogelijk verschillende kopjes en kleurtjes, tekst die je wilt uitlichten in italic, enz.

Dat is natuurlijk prima, maar realiseer je wel dat jouw hele opmaak automatisch verdwijnt zodra de tekst in het opmaakprogramma wordt gezet. De suggesties die je doet in je Word-bestand zijn dan alleen nog een voorbeeld die ik er naast houd wanneer ik tekst opmaak.

Uiteindelijk maak ik stijlen aan en doe alle opmaak van begin af aan. Wanneer alles klaar is zie je pas echt goed hoe alles met elkaar werkt. De opmaakstijlen, tekstblokken en kaders, alles moet kloppen in het grote geheel.

Heb je dus geen zin om je tekst helemaal op te maken? Of ben je slordig in je opmaak en gebruik je verschillende kopjes en korpsgroottes door elkaar? Helemaal niet erg!

Het belangrijkste is dat de indeling en hiërarchie van je tekst duidelijk genoeg zijn om over te kunnen nemen.

Alle bijbehorende bestanden, zoals illustraties en foto’s aanleveren

Stuur alle bijbehorende bestanden zoals afbeeldingen en figuren in zo hoog mogelijke resolutie. Opgeslagen als jpg, tiff, png of ander bestandsformaat voor afbeeldingen.

Er zijn veel grapjes op internet te vinden over hoe je je ontwerper gek krijgt door afbeeldingen in Word-bestanden aan te leveren. Als je dat echt handig vindt kan je het doen, maar het kost extra tijd om alles daar weer uit op te slaan. Dubbele moeite dus.

Bovendien, om te zien of een afbeelding geschikt is, moet eerst het Word-bestand worden geopend en het plaatje opgeslagen. Vaak blijkt dan achteraf dat de afbeelding van te lage kwaliteit of resolutie is, en dus onbruikbaar is.

Voor jezelf is het ook niet handig. Je hebt het plaatje ergens in een map opgeslagen en zou het gewoon kunnen mailen. In plaats daarvan open je Word, plakt het plaatje erin, verkleint het, slaat het bestand op en mailt het Word-bestand… Why?

Minimale resolutie van afbeelding voor drukwerk

Als we het dan toch over afbeeldingen hebben, is het meteen handig om iets te weten over resolutie.

Wanneer je een boek laat drukken met foto’s erin, heeft elke afbeelding een resolutie nodig van minimaal 300 dpi. (Dpi staat voor dots per inch. Voor scherm gebruiken we eigenlijk ppi: pixels per inch, maar in de drukkerswereld en software is dpi gangbaar.)

De meeste standaard beeldschermen hebben een resolutie van 72 dpi. Een plaatje van 600 x 800 pixels en 72 dpi ziet er dus prima uit op je website. Als je zo kijkt lijkt dat een beetje hetzelfde te zijn als een foto van 10 x 15 cm, toch?

Maar wanneer je dit plaatje wilt omzetten voor drukwerk, blijkt hij maar op zo’n 5 x 6,5 cm geplaatst te kunnen worden. Veel kleiner dus dan hij er op je website uitzag en niet echt bruikbaar.

Hoe los je dat op?

Wanneer je in je map met afbeeldingen kijkt, kan je er een omschrijving en bestandsinformatie bij vinden. Daar staat ook de hoeveelheid pixels van een afbeeldingsbestand.
 
 

 

De resolutie kan je hier niet altijd uit afleiden, maar als referentie kan je het volgende aanhouden:

Voor een afbeelding die op A5-formaat moet worden gedrukt, heb je een bestand nodig van minimaal 1.750 x 2.500 pixels.

Voor een afbeelding op A4-formaat een bestand van minimaal 2.500 x 3.500 pixels.

Auteursrechten en gebruiksrechten

Misschien ten overvloede, maar controleer goed waar al je beelden vandaan komen en of je de gebruiksrechten ervan hebt!

Dat is het geval wanneer het zelfgemaakte beelden zijn, wanneer je stockfoto’s hebt aangeschaft of wanneer de foto’s voor jou gemaakt zijn door een fotograaf.

Gebruik je stockfoto’s, check dan wel even de gebruiksrechten in de algemene voorwaarden van het stockfotobedrijf. Soms mogen beelden binnen de licentie voor beperkte doeleinden gebruikt worden.

Werk je met een fotograaf, kijk dan of je een overeenkomst hebt waarin staat dat je ze voor dit specifieke doel mag gebruiken.

Heb je ergens een afbeelding en weet je niet meer waar je hem vandaan hebt, en dus ook niet wie hem gemaakt heeft? In het artikel Met Google de bron van een afbeelding vinden lees je wat je dan kan doen.

Charlotte Meindersma schreef al heel veel over gebruiks- en auteursrechten van beelden. Zoek je meer bronnen voor beelden die je kunt gebruiken, of wil je meer over auteursrechten weten, kijk dan even op haar site.

De tweede fase in het ontwerp van je boek: de correcties

Wanneer de opmaak klaar is, krijg je een pdf met de eerste proef van de opmaak. Controleer die goed op fouten in de opmaak, maar ook op typfouten en andere gekke dingen.

Wanneer je probeert de correcties in een mail te zetten, merk je al snel dat dat best tijdrovend en ingewikkeld kan zijn. “Pagina 386, vierde alinea, tweede zin staan twee punten.” “Hoofdstuk 3, derde pagina, 24ste zin staat het woord gebruikssrechten, dit moet gebruiksrechten zijn.”

Probeer dat maar eens te begrijpen en secuur door te voeren, zonder iets over het hoofd te zien… Het is veel werk om dit helemaal uit te pluizen, maar ook voor jou om alles op deze manier te noteren.

Correcties in de pdf aangeven met Adobe Acrobat

Veel fijner is om je correcties aan te geven in notities in de pdf. Dat kan gewoon in Adobe Acrobat.

Klik wanneer je het pdf-bestand geopend hebt op de knop ‘notitie toevoegen’ (die met het tekstballonnetje).

Klik daarna op de plek waar je de correctie wilt aangeven en er verschijnt een notitieveld. Typ hier zo bondig mogelijk je correctie.

Als je op Opmerking in het gereedschapsveld rechts op je scherm klikt, krijg je alle opmerkingen onder elkaar te zien.

Wil je langere stukken tekst aangeven? Dan is het handig om deze eerst in Word te typen en daarna in het notitieveld te plakken. De opmaak verdwijnt zodra je de tekst in het notitieveld in de pdf plakt. Dus wanneer je kopjes en dergelijke wilt aangeven, kan je dit beter in Word doen. In de notitie kan je dan verwijzen naar het betreffende Word-bestand dat je hebt meegestuurd.

Naast het tekstballonnetje vind je nog meer tools. Zo kan je bijvoorbeeld ook tekst arceren om preciezer aan te geven welk deel van de tekst aangepast moet worden.

Wil je tekst schrappen? Selecteer dan de tool voor tekst doorhalen en selecteer de betreffende tekst. Je kan de tekst ook doorhalen en daarnaast een notitie toevoegen.

Gebruik command + F voor vaak terugkomende schrijffoutjes

Kom je er achter dat je een bepaald woord door het hele boek heen consequent verkeerd geschreven hebt? Dan is er een snelle truc om dit makkelijk terug te vinden, zonder alle 485 pagina’s van de pdf een voor een door te hoeven lopen.

Druk op command + F (mac) of ctrl + F (Windows) en er opent een zoekveld. Typ hierin de verkeerde schrijfwijze van het woord, loop het hele document door en arceer het woord op elke plek dat je hem tegenkomt.

Wil je sneller werken, geef dan alleen voor in de pdf van de proef in een notitie aan dat een woord door het hele boek moet worden aangepast, en op welke manier.

Je ontwerper kan dan in het opmaakprogramma op dezelfde manier zoeken en het woord met een klik op de knop door het hele boek heen vervangen voor de juiste schrijfwijze.

Gebruik consequent dezelfde schrijfwijze

Command + F is ook handig manier als je een bepaald woord (of afkorting) vaak inconsequent schrijft. Bijvoorbeeld de ene keer met en de andere keer zonder hoofdletter of verbindingsstreepje.

Bepaal eerst welke schrijfwijze je wilt handhaven, en zoek en arceer vervolgens de verkeerde schrijfwijzen.

Zo zorg je ervoor dat je termen steeds op dezelfde manier formuleert. Dat komt veel professioneler over dan wanneer je alles door elkaar gebruikt.

Laatste kritische controle en akkoord geven op de proef

Ben je klaar, sla de pdf dan op onder een aparte naam. Liefst beschrijvend, zodat iedereen alles later overzichtelijk terug kan vinden. Stuur deze terug naar je ontwerper.

Dit proces kan zich een paar keer herhalen, tot je helemaal tevreden bent en akkoord geeft op de proef.

Dan kan de ontwerper een drukklaar pdf-bestand maken en aan jou of aan de drukker aanleveren. Afhankelijk van hoe je dit hebt afgesproken. Zorg dat je helemaal zeker weet dat alles klopt.

Op het moment dat je akkoord hebt gegeven, is de ontwerper in principe niet meer verantwoordelijk voor eventuele foutjes in het drukwerk. Ook niet als die in de proeven over het hoofd zijn gezien.
 

Ben je op zoek naar een ervaren boekontwerper? Ik kan je helpen met het ontwerp van je boek. Kijk even naar mijn portfolio of neem contact met me op. Dan bespreken we samen wat je nodig hebt en wat ik voor je kan doen.

3. Het ontwerp van je boek naar de drukker sturen

Heb je zelf uitgezocht met welke drukker je gaat werken? Of laat je dat liever aan je ontwerper over? De meeste ontwerpers hebben een netwerk van drukkers die elk gespecialiseerd zijn in hun eigen gebied. Het is makkelijk om hier gebruik van te maken. Aan de andere kant vind je het misschien fijn om rechtstreeks afspraken met de drukker te maken.

Er zijn ook tussenpersonen die tussen de ontwerper en de drukker in zitten. Dat kost meestal ietsje meer, maar is erg handig omdat ze een groot netwerk hebben. Zoek je iets speciaals, dan kijken zij welke drukker daarvoor de beste opties en prijs heeft.

Jaren geleden maakte ik voor een klant bijvoorbeeld een boek een centimeter smaller en een centimeter minder hoog. Dat boek gaven zij al jaren elk jaar in herziene vorm uit.

Nu ze met een nieuwe tussenpersoon waren gaan werken, bleek dat het kleinere formaat enorm scheelde in drukkosten. Misschien doordat op deze manier bij een specifieke drukker net wat economischer uit de vellen papier kon worden gesneden. Of omdat het zo op een andere drukpers paste.

4. Je boek verkopen

Wanneer je boeken gedrukt zijn, wil je natuurlijk dat ze worden gekocht. Wanneer je dit in eigen beheer wilt doen, heb je in elk geval een website nodig. Liefst met een webshop functionaliteit.

Zorg ervoor dat de uitstraling van je website aansluit bij het ontwerp van je boek. Op die manier creëer je herkenbaarheid en een professionele, betrouwbare uitstraling.

Ook aanwezigheid op social media is belangrijk. Hiervoor geldt hetzelfde als voor je website. Zorg voor eenheid en consistentie! In je tone of voice, de manier waarop je (potentiële) klanten aanspreekt dus, én in de vormgeving.

Wanneer je (online) marketing volledig aansluit bij de inhoud van je boek, zien bezoekers wat ze kunnen verwachten. En waarom ze jouw boek zouden moeten kopen.

Over de marketing van boeken is veel informatie te vinden. Kom je er niet uit, roep dan de hulp in van een ontwerper die hier ervaring mee heeft.

Uiteindelijk is branding en marketing altijd maatwerk, dat jou en je boek helemaal op het lijf moet zijn geschreven. Pas dan klopt de boodschap met de binnenkant en de buitenkant en kom je geloofwaardig over. En willen mensen bij je kopen.

Kan je hier hulp bij gebruiken? Als ik het ontwerp van je boek verzorg, krijg je tot drie maanden na het verschijnen van je boek alle promotionele afbeeldingen die je nodig hebt.

Meer weten? Neem dan even contact op, dan bespreken we wat jij nodig hebt.